Waarom begint bijna ieder Chuck Berry-nummer met hetzelfde gitaarintro?

‘Johnny B. Goode’, ‘My Mustang Ford’, ‘Promised Land’, ‘Dear Dad’, ‘I’m A Rocker’… Het zijn zomaar wat voorbeelden van Chuck Berry-nummers die allemaal met ongeveer dezelfde bluesy gitaarriff beginnen. Oké, de toonsoort en het tempo willen nog weleens wisselen, maar in essentie luister je keer op keer naar dezelfde melodie.

Chuck Berry is natuurlijk niet de enige artiest die veel van zijn nummers begint met hetzelfde riedeltje. The Ramones staan bekend om hun opzwepende '1, 2, 3, 4!' voor iedere song en muziekproducent Pharell Williams gebruikt graag een viertellenloop voor zijn nummers. En het trucje werkt natuurlijk als een malle: je herkent Berry's liedjes gelijk aan het intro.

Toch mogen we Chuck Berry niet alle lof toeschrijven. De gitaarlick is dan wel onlosmakelijk verbonden met de rock-'n-roll van de Amerikaanse gitarist, er zijn muzikanten van wie hij het kunstje heeft afgekeken. Het nummer 'Ain't That Just Like a Woman' van Louis Jordan uit 1946 begint namelijk met precies het Chuck Berry-intro. Dat nummer, met gitaarwerk van Carl Hogan, was al 12 jaar oud toen Berry de studio in dook om 'Johnny B. Goode' op te nemen. En op een stokoude bluesopname uit 1918, 'Bluin' The Blues' van de Original Dixieland Jazz Band, horen we de piano al een melodie spelen die Chuck Berry-fans waarschijnlijk bekend in de oren klinkt.

In de jaren '20 gebruikten ook bluesmuzikanten als Blind Lemon Jefferson en Blind Blake af en toe het typische riedeltje. Niet gek: de noten passen binnen de voor gitaarmuziek typische pentatonische toonladder, die met een toegevoegde 'blue note' extra bluesy kan klinken. Later maakten ook The Beach Boys en Jimi Hendrix graag gebruik van deze noten.

Zeggen dat Chuck Berry ordinair jatwerk verrichte, is echter te kort door de bocht. Rock-'n-roll stond in de jaren '50 nog in de kinderschoenen en het was volstrekt normaal om bepaalde melodieën steeds te recyclen. Bovendien deed Berry iets speciaals met de lick die hij van 'Ain't That Just Like a Woman' leende: hij voegde een zogenoemde 'double stop' toe, waarbij je twee noten tegelijk speelt. Dat gebeurde in de rock-'n-roll nog weinig in die tijd.

Chuck Berry maakte de cirkel met Louis Jordan trouwens rond in 1965, toen hij voor zijn album 'Fresh Berry's' 'Ain't That Just Like A Woman' zelf opnam.

De blues is niet het enige genre dat bepaalde melodielijnen graag hergebruikt. Hetzelfde gebeurt in de jazz, waar 'The Lick', een typische jazzmelodie, tot in den treure wordt herhaald. Nog meer dan Chuck Berry's gitaarintro, wordt deze jazzlick alom beschouwd als een irritant cliché.