DE UITSTEL-DESKUNDIGE

Beluister hier het interview dat we met hem hadden.

DE UITSTEL-DESKUNDIGE (DOOR ERRIS VAN GINKEL)

Ik keek van de week naar de man van het RIVM die aan de zijde van de minister-president precies wist hoe wij problemen te lijf moesten gaan. Ik zag mannen en vrouwen in praatprogramma’s die de complexe situatie duidden en dacht “Daar had ik moeten zitten. Dàt had ik moeten zijn: een DESKUNDIGE. Iemand met een gedegen opleiding, die wijze dingen zegt waar anderen naar willen luisteren.” Natuurlijk: je ziet dagelijks deskundigen op tv en dat deed me vroeger nooit wat. Maar toen voelde ik mij nog niet zo nutteloos als ik mij de afgelopen week voelde.

Een gedegen opleiding heb ik nooit gehad. Ik studeerde ooit voor het vak communicatie. Maar dat bleek helemaal geen vak. Ze hebben ons daar vier jaar lang geleerd om onze hersens zo kapot te zuipen dat we alleen nog maar geschikt waren voor het vak communicatie. Na die studie koos ik een nog veel nuttelozer beroep: ik belandde in de culturele sector. Werd scenario-schrijver. Bediende daarmee het puntje van de pyramide van Maslow. Maar een week of twee geleden donderden we keihard van die pyramide naar beneden en kwamen we met zijn allen terecht in het moeras van de basisbehoeften. Waar het alleen nog maar draait om de drie g’s: Gezondheid, Genoeg toiletpapier en vooral Geen cultuur.

Voorbeeld: laat op de avond heb je op dit moment Troost-tv. Wat biedt Nederland troost in deze zware tijd? Een mooi toneelstuk? Een goede film? Een prachtig concert? Welnee. Love Letters van de Linda de Mol. Ik keek er met een schuin oog naar. Ik bleef hangen. En tot mijn ontzetting werkte het nog ook. Ik kreeg er een goed gevoel van en schoot spontaan in een depressie. Totdat…. Ik deze week dat ene woord hoorde: UITSTEL. Ek Voetbal: Uitgesteld. Songfestival: uitgesteld. Het hele normale leven: uitgesteld. En daar leefde ik enorm van op. Want toevallig ben ik uitermate deskundig op het gebied van uitstellen.

Het schrijven van een scenario bestaat namelijk uit 18 fases waarbij je er in de eerste zeventien-en-een-halve fase alles aan doet om het schrijven uit te stellen. Want in het begin van het schrijfproces kolkt er in je hoofd een oersoep met zich ontwikkelende personages die in een uiterst onzekere wereld terecht komen vol onverwachte gebeurtenissen. De grootste blunder die je dan kan maken is: beginnen met schrijven. Dat moet je uitstellen. En dat vereist een ijzeren discipline. Je moet telefoontjes van producenten die zich wanhopig afvragen waar hun script blijft categorisch negeren. En ondertussen schreeuwen je onderontwikkelde personages je toe: schrijf mij op! Geef mij woorden. Ik wil mij uiten! Maar dat kan niet. Want als je te snel begint met schrijven worden die personages karikaturen die allemaal voor eigen parochie preken: roept de extreem rechtse politicus dat de grenzen nu eindelijk dicht moeten, schreeuwt de milieu-activist dat alle rampen voortkomen uit een totaal gebrek aan duurzaamheid. En die wandelende cliché’s, die wil je niet.

Nee: uitstellen is het devies. De personages moeten lopen aan de halsband van de terzake deskundige: de uitsteldeskundige. Waarom? Omdat je door het uitstellen van je eerste idee ruimte geeft aan je tweede idee. Door uitstel krijg je de tijd om andere oplossingen te bedenken in een nieuwe wereld. Zo krijg je doorontwikkelde personages.Met ruimte voor ontwikkeling. In een veel verrassender plot.

Had ik bijvoorbeeld tegenover Cornald Maas gezeten bij De Wereld Draait Door had ik hem kunnen wijzen op de pracht van het uitstellen van het songfestival. Want wat is er interessanter dan van de deelnemende artiesten niet hun éérste, maar hun tweede lied te horen? Wedden dat de winnaar van die editie echt een langdurige Europese carrière krijgt?

Zo zou ik troost bieden. En daarom lijkt het mij noodzakelijk dat als de nieuwe realiteit besproken wordt er altijd een uitsteldeskundige aan tafel zit. Iemand die jarenlange ervaring heeft met voor zich uitstaren, binnen zitten en sociale distantie. Namelijk, nou ja: ik. Laat je in deze onzekere tijd leiden door de uitsteldeskundige. Staar wat meer voor je uit. Het wordt er uiteindelijk allemaal beter van. Sterkte.