25 aug: Bitter wordt zoet

Muziekgegevens

1) God is getrouw, Zijn plannen falen niet, LvdK Gez. 304:1, 2 en 3

2) Zingt vrolijk, heft de stem naar boven, psalm 33: 1en 2

3) Soms groet een licht van vreugde, LvdK Gez. 448:1 t/m 4

4) Al wat een mens te kennen zoekt, LvdK Lied 848

5) Kom tot Uw Heiland, geen bundel

6) Het ruwhouten kruis, Joh. de heer 836

7) Vreugde van mijn hart, geen bundel

8) Gods goedheid houdt ons staande, Psalm 107: 1 en 10

9) Vreugde, vreugde, louter vreugde, Ev. Liedbundel 357

10)Een vaste burcht is onze God, Joh. de Heer 413

11)Het dorre land zal juichen, Uit aller mond lied 107

Meditatietekst

Een hele goede zondagmorgen toegewenst. Misschien is het voor u vandaag of zelfs helemaal niet meer mogelijk om nog een kerkdienst bij te wonen. Wat is het dan mooi dat we ook op deze manier via de radio met elkaar het Woord mogen openen. Waarbij ik wil nadenken over het thema ‘Bitter wordt zoet’.

Wellicht dat je dan gelijk moet denken aan de bekende bitterkoekjes, die zo anders smaken dan de naam doet vermoeden. Want de naam klinkt wel bitter, maar de smaak is uitermate zoet. Nou, over deze koekjes gaan we het vanmorgen niet hebben, maar wel over iets wat God wil doen in het leven van zijn kinderen, nl. dat Hij van het bittere iets zoets wil maken.

We schuiven even aan bij het volk Israël, dat net die bijzondere doortocht door de Schelfzee heeft meegemaakt. Farao en al zijn legers zijn omgekomen en het volk is op weg naar het beloofde land.

We lezen in Exodus 15, vanaf 22 hoe het volk dan onder leiding van Mozes de woestijn van Sur intrekt. Wat zullen ze blij en opgelucht zijn geweest. Eindelijk bevrijd van de slavernij van Egypte! Maar wat we direct daarna lezen, zet een flinke domper op de feestvreugde. Want na drie dagen door de woestijn te hebben getrokken, hebben ze geen water gevonden.

Moet je eens voorstellen… Al die mensen, met kinderen en vee. Als je dan al drie dagen door de woestijn trekt zonder water te hebben gevonden, dan gaat er echt iets mis. Dan ben je ten dode opgeschreven.

Maar dan – gelukkig – komen ze toch aan bij een plaats waar water is. De voorste mensen rennen naar het water toe, maar de eerste gulzige slokken worden gelijk uitgespuugd. Het water blijkt niet te drinken, omdat het bitter is. Vandaar dat die plaats Mara wordt genoemd, wat bitter betekent.

We komen die naam ‘Mara’ nog een keer tegen in de Bijbel. En dan niet als de naam van een meer vol bitter water, maar als de naam van een vrouw die zo verbitterd was geraakt in haar leven, dat ze op een dag zegt: ‘Noem mij maar Mara, want de Ontzagwekkende heeft mijn lot zeer bitter gemaakt.’

Wie de geschiedenissen van het Oude Testament een beetje kent, weet vast al wel over wie ik het heb… Naomi, de vrouw die eerder samen met haar man Elimelech en haar twee zonen vanwege een hongersnood vanuit Bethlehem was geëmigreerd naar Moab.

We weten niet hoe lang ze daar precies heeft gewoond, maar wel dat tijdens haar verblijf in Moab haar man en haar twee zonen overlijden. Wanneer Naomi op een dag hoort dat de hongersnood in Bethlehem voorbij is, besluit ze weer terug te gaan. Eén van haar schoondochters – Ruth – gaat met haar mee. Na een lange reis komt ze aan in Bethlehem en het hele stadje is in rep en roer. Ze is letterlijk ‘the talk of the town’.

De mensen vragen zich af: ‘Is dit Naomi?’ En dan spreekt Naomi inderdaad deze woorden: ‘Noem mij maar Mara, want de Ontzagwekkende heeft mijn lot zeer bitter gemaakt’. En dan moet je weten dat de naam ‘Naomi’ juist betekent ‘De stralende’… Maar hier is de stralende Naomi veranderd in een door het leven getekende, teleurgestelde en verbitterde Mara.

Ik kom ze regelmatig tegen. Om me heen en ook in de kerk. ‘Naomi’s’ die veranderd zijn in ‘Mara’s’. Mannen en vrouwen. Mensen die ooit straalden van geluk… Het leven lachte hen toe… Maar door de dingen die ze hebben meegemaakt of die ze zijn aangedaan is het stralende geluk veranderd in teleurgestelde bitterheid.

Soms omdat ze teleurgesteld zijn geraakt in vriendschappen of in hun huwelijk. Of over de samenleving, de werkgever of de kerk. Of het leven zelf. En soms omdat ze teleurgesteld zijn geraakt in God. En in de loop van de tijd zijn de harten van deze mensen vervuld geraakt met bitterheid. Ze zijn van een stralende Naomi veranderd in een verbitterde Mara.

In Job 21:25 wordt gesproken over mensen die sterven vervuld van bitterheid, zonder ooit vreugde te hebben gesmaakt. Een veelzeggende uitspraak… Waar bitterheid onze harten kan binnenkomen, zal de vreugde uit onze harten verdwijnen.

Door de hele Bijbel heen worden we steeds gewaarschuwd om bitterheid in ons leven op te ruimen en vooral geen wortel te laten schieten in ons hart. Want bitterheid ontneemt niet alleen je levensvreugde, het maakt ook zoveel kapot. In gezinnen, in huwelijken, in vriendschappen en in kerken.

Ik kan me voorstellen dat je nu denkt: ‘Ja, dat zal wel, maar ik zou niet weten hoe ik mijn bitterheid moet opruimen. Het voelt meer als een soort gevangenis, waar ik al heel lang in zit en waaruit ik mijzelf niet kan bevrijden’.

Laten we nog ’s teruggaan naar die geschiedenis van het volk Israël, daar bij Mara, dat meer vol bitter water. Als een beeld van hoe ons hart ook vol kan zijn van bitterheid.

Hoe gaat het verder? Ik lees het maar even letterlijk voor. Exodus 15, vanaf vers 24 Het volk begon zich bij Mozes te beklagen. ‘Wat moeten we drinken?’, zeiden ze. 25 Mozes riep de HEER aan, en de HEER wees hem op een stuk hout. Toen hij dat in het water gooide, werd het zoet.

Het wordt zomaar even met een paar woorden weergegeven, maar wat een bijzonder moment. Het wonder van hoe bitter water zoet wordt. En dan zijn we bij het thema wat ik aan het begin noemde: Bitter wordt zoet.

Het was een gewoon stuk hout dat Mozes in het bittere water gooide, maar tegelijkertijd was het een heel bijzonder stuk hout. Bijzonder, omdat er een geweldige boodschap in zit. Omdat het iets laat zien van wat later zou gebeuren, toen Jezus stierf aan het kruis. Ook wel omschreven als ‘het hout’.

Voor het hout uit Exodus 15 wordt in de Griekse vertaling van het Oude Testament het woord ‘xulon’ gebruikt. Precies datzelfde woord komen we ook tegen in 1 Petrus 2:24 waar we lezen hoe de Here Jezus ‘in zijn lichaam onze zonden het hout – het kruishout – heeft opgedragen, opdat wij, dood voor de zonde, rechtvaardig zouden leven.’ En dan staat er nog bij: ‘Door zijn striemen bent u genezen.’

De geschiedenis uit Exodus 15 sluit ook af met woorden over genezing. Vers 26: ‘Ik, de HEER, ben het die jullie geneest’. Heel opvallend dat God deze woorden uitspreekt, net nadat het bitter is veranderd in zoet. Alsof Hij hier wil zeggen: ‘Ik wil je genezen van de bitterheid van je hart.’

Mag ik deze vroege zondagmorgen-overdenking afsluiten met deze vraag? Het is meer een uitnodiging… ‘Mag Jezus Christus vandaag binnenkomen in al die teleurstellingen, in al die pijn en boosheid van je leven, die er misschien al zo lang in je hart zit om je te genezen van je bitterheid?’ Dan mag ook in jouw leven het wonder van ‘bitter wordt zoet’ gaan plaatsvinden.