22 mrt: Verheugt U

Muziekgegevens

1) Psalm 142: Tot God den Heer hief ik mijn stem, geen bundel

2) Heer wilt U mijn Leidsman wezen, geen bundel

3) O grote God die liefde zijt, LvdK 481

4) Jezus liefde voor mij, geen bundel

5) Jezus mijn Heiland, Joh. de Heer 62

6) De Heer is mijn Herder, Joh. de Heer 493

7) Psalm 102: Gij zult opstaan ons beschermen, geen bundel

8) Heer ik hoor van rijke zegen, Joh. de Heer 132

9) Leid vriend'lijk licht, Ned. Herv. Bundel 230

10) De Koning in Zijn pracht, Opwekking 661

11) Jezus leven van mijn leven, LvdK 182

12) De Heer is mijn herder, geen bundel

Meditatietekst

Het is vandaag de vierde Lijdenszondag. In de traditie heeft deze zondag de naam ‘Verheug u’ of ‘Halfvasten’. Dat heeft te maken met het feit dat we nu halverwege de veertigdagentijd zijn gekomen. Daarom is de liturgische kleur voor vandaag oudroze. De kleur voor de lijdenstijd is paars, maar vandaag mag het een beetje feestelijk zijn.

De lijdenstijd is immers bij uitstek een tijd van verootmoediging. Een tijd die ons oproept om ons te bezinnen op ons leven. Een tijd waarin we na denken over onze verhouding met God en met elkaar. In die tijd klinken dan vanzelf woorden als ‘zonde’ en ‘schuld’. Het is ook een periode waarin we ontdekken dat het volgen van Jezus ook lijden met zich meebrengt. Het gaat allemaal niet vanzelf. Het is echt een tijd van inkeer.

Maar midden in deze periode van verootmoediging vieren we toch feest. Niet uitbundig, dat past niet. De lijdenstijd of vastentijd is nog niet voorbij. Het is nog lang geen Pasen. ‘Verheugt U’ zijn woorden uit Jesaja 66. Jesaja zegt ze tegen het volk Israël dat in de ballingschap zit. Huilend aan de rivieren van Babel. Maar, en dat is de rede voor de oproep om blij te zijn, allen die nu huilen, zullen juichen van blijdschap! Het komt goed! Het is een bemoediging voor onderweg.

Een bemoediging die we ook vinden in de Psalm van deze zondag: Psalm 23. Deze Psalm is misschien wel de meeste bekende en geliefde psalm die er is. Ik lees deze psalm voor u:

Een psalm van David.

De HEERE is mijn Herder,

mij ontbreekt niets.

Hij doet mij neerliggen in grazige weiden,

Hij leidt mij zachtjes naar stille wateren.

Hij verkwikt mijn ziel,

Hij leidt mij in het spoor van de gerechtigheid,

omwille van Zijn Naam.

Al ging ik ook door een dal vol schaduw van de dood,

ik zou geen kwaad vrezen, want U bent met mij;

Uw stok en Uw staf,

die vertroosten mij.

U maakt voor mij de tafel gereed

voor de ogen van mijn tegenstanders;

U zalft mijn hoofd met olie,

mijn beker vloeit over.

Ja, goedheid en goedertierenheid zullen mij volgen

al de dagen van mijn leven.

Ik zal in het huis van de HEERE blijven

tot in lengte van dagen.

Het beeld dat de psalm gebruikt is het beeld van de Herder. Voor de dichter van deze psalm een bekend beeld. David was immers zelf in zijn jonge jaren een herder. Een herder leidt de kudde en brengt ze op plekken waar ze kunnen eten en drinken. Toch is het geen idyllisch plaatje. De herder gaat voor de schapen uit en is gewapend met een stok en een staf. Die wapens heeft hij onderweg nodig! Er dreigen immers voortdurend gevaren. Achterblijvers kunnen de weg kwijtraken en in een ravijn terecht komen. Wilde dieren liggen op de loer. David vocht zelf met een leeuw en een beer om de kudde te beschermen. Hij weet dat er tegenstanders zijn en er van alle kanten gevaren zijn. Die stok en staf verzekeren de schapen dat de Herder daarop voorbereid is. Dat hij hen zal redden als de nood aan de man komt. Daarom hebben de schapen het vertrouwen dat ze bij de kudde zullen blijven tot in lengte van dagen. Of dat ze altijd weer – hoe ingewikkeld de weg ook is – in de schaapskooi, het huis van de Heere, zullen terugkeren.

Het is geen wonder dat deze psalm geliefd is. Jaren geleden, op het hoogtepunt van de aidsepidemie, bezocht ik een hospice in Afrika. Allemaal jonge mensen over wie de schaduw van de dood was gevallen. Een jonge vrouw las haar Bijbel. Ik vroeg: Wat lees je? Het was Psalm 23. Het raakte mij. Psalm 23 hielp haar om in de duisternis van ziekte en dood, hoop te vinden. Het riep het besef wakker dat ze niet alleen door die duistere dalen hoefde te gaan, maar dat er Iemand was die zich over haar ontfermde. Psalm 23 zelf werd een staf van vertroosting in haar leven.

Misschien heeft u Psalm 23 zo ook vaak ervaren. Het begin van de Psalm spreekt over de grazige weiden en een leven dat zich ontvouwt volgens het spoor van de gerechtigheid van God. Het eindigt bij het voor altijd wonen in Gods huis. Maar toch is het vaak het middelste stukje dat ons raakt: de aanwezigheid van de herder in moeilijke dagen en de hoop die we daaruit putten. In dagen van voorspoed dwalen we makkelijk af. Zijn stok is dan soms nodig om ons erbij te houden. In donkere dagen hebben we de herder nodig, en zijn stok en staf worden dan de tekenen van Zijn reddende en beschermende kracht. Ze geven ons troost en moed.

Maar we moeten nog iets beter letten op de Herder! We zingen de psalm in het midden van de lijdenstijd. Jezus eigent zich het beeld van de herder toe en noemt zich in Johannes 10 de goede herder. Een herder die het opneemt voor zijn schapen, maar daarin zo ver gaat dat hij zijn leven voor hen geeft. De wereld is een plek waar de schapen zich vaak niet laten leiden en waar ze voortdurend verstrooid raken. De wereld is een plek waar de machten van zonde, onrecht en ongeloof alles in hun greep hebben. Het is echter ook een wereld waar de herder met huid en haar betrokken raakt. Heel de vastentijd, lijdenstijd, laat zien hoe Hij geleden heeft, opdat wij door Hem vergeving en bevrijding ontvangen en daarom met hoop op de toekomst mogen leven. Zijn verlossingsdaden geven vertrouwen, ze troosten ons. En dat ook midden in de soms donkere tijden van ons leven, ze eindigen immers niet bij de dood, maar bij de opstanding van onze Goede Herder, en een voor altijd wonen in Zijn huis. Amen.

Gebed:

Here onze God, geeft ons zicht op de Goede Herder, dat we in vertrouwen op Hem onze weg mogen gaan. Amen