7 juni: Vol van de Heilige Geest

Muziekgegevens

1) Ere zij aan God de Vader, LvdK gez. 255

2) God is getrouw, Zijn plannen falen niet, Ned. Herv. Bundel gez. 130

3) Psalm 56: Ik roem in God, ik prijs ’t onfeilbaar woord, Ned. Herv. Bundel

4) Ja, de Trooster is gekomen, Uit aller mond lied 109

5) Heilig heilig heilig, LvdK gez. 457

6) Heer, ik hoor van rijke zegen, Joh. De Heer gez. 132

7) Wat zijn de goede vruchten, LvdK gez. 252

8) Psalm 133: Ai, ziet hoe goed, hoe lief’lijk is’t dat zonen, Ned. Herv. Bundel

9) Nooit kan’t geloof te veel verwachten, LvdK gez. 291

10) Geest van hierboven, LvdK gez. 477

11) Er komen stromen van zegen, Joh. De Heer 57

12) Heilige Geest van God, Opw. 343

13) Halleluja, eeuwig dank en ere, Ned. Herv. Bundel gez. 94

14) Heer, Ik Hoor Van Rijke Zegen, Joh. De Heer gez. 132

Meditatie

Het is Pinksteren geweest. Ooit 2000 jaar geleden, en ook het afgelopen weekend. Ik hoop dat u gezegende Pinksterdagen heeft gehad. Ja, Pinksteren. Als je een enquête op straat houdt, weet bijna niemand wat Pinksteren inhoudt. Kerstfeest en Pasen gaan nog net, alhoewel, dat wordt ook snel minder, maar Pinksteren?

Maar die straat zit ook een beetje in de kerk, denk ik. We weten wel wat er die dag gebeurde, de tongen als van vuur en het spreken in verschillende talen, althans, de hoorders hoorden hun eigen taal. Maar, echt concreet? Ik weet niet of u de vraag afgelopen zondag of maandag gesteld is, maar als ik nu als een soort nabetrachting zou vragen: kent u de vrucht van de Geest, of heeft u de gaven van de Geest? Wat zou u zeggen, en wat zou ik zeggen? En dat terwijl Paulus er zo vrijmoedig in zijn brieven over schrijft.

Wanneer het gaat over het werk van de Heilige Geest, wordt met name in Protestantse kring dat werk nog wel eens beperkt tot de ontdekking van de zonde en het plaats maken voor Christus. Allemaal heel belangrijk, en dan druk ik het nog niet eens goed uit. Van beslissende betekenis. Maar verder? Ik neem u vanmorgen mee naar een man van wie gezegd wordt dat hij vervuld was van de Heilige Geest. En ik ga met u kijken wat dit dan in zijn leven betekende. Die man is Barnabas, het maatje van Paulus, althans… dat zullen we nog horen.

Barnabas betekent man van de vertroosting. We komen hem een aantal keren in het boek Handelingen tegen. Van hem wordt gezegd in Handelingen 11 dat hij een voortreffelijk en diepgelovig man was, vervuld van de Heilige Geest. We leren hem al vroeg kennen, toen hij zijn akker verkocht om het geld aan de armen te geven. Hij behoorde tot de eerste volgelingen van Jezus. Daarna wordt het een beetje stil, maar dan gebeurt er iets heel belangrijks. Paulus komt op de weg naar Damascus tot bekering. En keerde daarna weer terug naar Jeruzalem. Daar werd hij bepaald niet met gejuich ontvangen. Was hij echt bekeerd? Was het een truc om de gemeente binnen te dringen? Wat moesten ze met die man?

En dan staat er zo treffend: Barnabas nam Paulus onder zijn hoede, bracht hem naar de apostelen en vertelde wat er met Paulus op de weg naar Damascus gebeurd was. Niet Paulus vertelt het, maar Barnabas. Hij neemt het als het ware voor Paulus op. Hij vertrouwt hem, en, wat mooi, hij neemt Paulus onder zijn hoede. En u weet: we onderzoeken nog steeds wat het betekent dat deze Barnabas vervuld was van de Heilige Geest.

We zijn inmiddels 10 jaar later. Paulus zit al jaren in Tarsus. Maar inmiddels komen er in Antiochië heidenen tot bekering. Dit tot ontsteltenis van de mannen in Jeruzalem. Wat moeten ze daarmee? Moeten deze heidenen ook de wet van Mozes houden? De apostelen besluiten om een man in Antiochië poolshoogte te laten nemen. En wie sturen ze? Inderdaad Barnabas. De vertrouweling van de apostelen. De wijze man. De man op de achtergrond, de man die vervuld is met de Heilige Geest. En wanneer deze Barnabas in Antiochië aankomt, verheugde hij zich over wat daar gaande is en spoort hij de mensen aan om standvastig te blijven. Maar hij begrijpt ook dat het misschien wel belangrijk is dat er nog meer wijze mannen in Antiochië komen en dus reist hij naar Tarsus om Paulus over te halen om met hem mee te gaan naar Antiochië en om te zien, wat de Here daar allemaal aan het doen is. Er komen heidenen tot bekering.

Later als ze in Jeruzalem zijn, staat er in Handelingen zegt de Heilige Geest, dat Barnabas en Paulus aan hun eerste zendingsreis mogen beginnen. Barnabas en Paulus, in deze volgorde, Zo worden ze uitgezonden. Barnabas gaat voorop en staat ook voorop. Ook de heidenen erkennen dat, want als ze in Lystra gekomen zijn, noemen de heidenen Paulus Hermes, naar de Grieks-Romeinse God, maar Barnabas noemen ze Zeus, naar de oppergod. De zoon van de vertroosting, de bemiddelaar, is een belangrijk man in het eerste decennium van de kerk.

Wat kunnen we nu van deze bescheiden man leren, wanneer hij als voorbeeld mag dienen van iemand waarvan geschreven staat dat hij vervuld was van de Heilige Geest. Hoe werkt dat in iemands leven uit? Waaraan kunnen we ons spiegelen? Ik noem een aantal zaken. In de eerste plaats was hij vrijgevig. Hij verkocht zijn land voor de armen. In de tweede plaats is hij een bemiddelaar. Hij nam de verdachte Paulus onder zijn hoede en nam het voor hem op. Daarnaast zien we dat hij een gezaghebbend man was. Hij mocht de situatie in Antiochië onderzoeken.

Maar hij was geen haantje de voorste. Hij wilde niet op de voorgrond staan. Het ging hem om het Koninkrijk van God. Daarom ging hij Paulus uit Tarsus halen, toen hij het idee had, dat ze daar Paulus goed konden gebruiken in de spanning rond de Joden en de heidenen die tot geloof kwamen. En als er besloten wordt om het Evangelie verder te verspreiden, noemt de Heilige Geest als eerste man: Barnabas. Een vredestichter, een bemiddelaar, een wijs man, een vrijgevig iemand, een voortreffelijk en diepgelovig man, zegt Lukas, een man die wilde dienen, en er niet was om gediend te worden. Een man die de voortgang van het Koninkrijk op de eerste plaats zette, een man die vol was van Jezus, en daar ook tot zijn eerste volgelingen behoorde. Kortom, een man waarin de vrucht van de Geest zichtbaar was, vervuld als hij was van de Geest.

Als ik zo het leven van deze Barnabas naga, dan zie ik wat het betekent om vervuld te zijn van de Geest. Hij heeft de gezindheid die Christus had, en die ons aller slaaf is geworden. Zoals Paulus later zal schrijven. Deze Barnabas, de zoon van de vertroosting, de bescheiden man op de achtergrond mag mij en u als voorbeeld dienen, wanneer we ons afvragen. Ben ik vervuld met de Heilige Geest?

Was hij dan zondeloos? Nee, want ik heb nog een tekst niet genoemd. Aan het begin van de tweede zendingsreis krijgen Paulus en Barnabas, die al zoveel samen hadden meegemaakt: ruzie. Een ruzie over Johannes Markus. U leest het in Handelingen 15. Wie de meest schuld had? Ik weet het niet. Wel weet ik dat ze voor altijd uit elkaar gaan. De nieuwe metgezel van Paulus wordt Silas. En Barnabas verdwijnt in de nevelen. Wat een drama. Twee hoog-geestelijke mannen, die zoveel van het Koninkrijk hadden gezien krijgen ruzie. Wat ons dat leert? Dat de vrucht van de Heilige Geest, geen vrucht is uit eigen kracht, maar genade, pure genade. Genade voor zondaren zoals Paulus en Barnabas.

Uit de brieven die Paulus later schreef bleek dat het tussen hem en Barnabas wel weer is goed gekomen, maar ze hebben nooit meer iets samen gedaan. Ergens troost mij dit, wanneer ik let op mij eigen zonden en tekortkomingen. Zelfs Barnabas, zelfs Paulus, hoe ook vervuld van de Geest moesten van genade leven. Zo ook ik, zo ook u.