20 december: Verlangen naar vrede

Muziekgegevens

1) Psalm 122: Ik ben verblijd, wanneer men mij, geen bundel

2) Komt allen tezamen, LvdK gez. 138

3) Vrede voor Jeruzalem, Opwekking 744

4) O kom, o kom Immanuël, LvdK gez. 125

5) Nu zijt wellekome, Jesu lieve Heer, Ned. Herv. Bundel gez. 14

6) Heft op uw hoofden, poorten wijd, LvdK gez. 120

7) Lofzang van Zacharias: Lof zij de God van Israël, geen bundel

8) Psalm 147: Laat’s Heeren lof ten hemel rijzen, geen bundel

9) Hoor De Eng’len Zingen d’Eer, LvdK 2013 gez. 481

10) Ere zij God, Joh. De Heer gez. 48

11) O come o come Immanuel, LvdK gez. 125

Meditatie

Beste luisteraars, thuis of onderweg,

Met u luister ik vanmorgen naar een korte, maar veelzeggende tekst in de Bijbel. Een profetie ooit opgetekend uit de mond van ene Zacharia, ergens eind zesde - begin vijfde eeuw voor Christus, in Judea. Dat was de tijd dat het volk Israël probeerde te herstellen van de zo ongeveer grootste crisis uit hun hele bestaan: die van de verwoesting van Jeruzalem en de daarop volgende ballingschap in Babel. Maar hoe moeizaam was dit herstel, aan alle kanten. En toen opende die profeet Zacharia zijn mond, en hij sprak:

‘Juich, vrouwe Sion, Jeruzalem, schreeuw het uit van vreugde! Je koning is in aantocht, bekleed met gerechtigheid en zege. Nederig komt hij aanrijden op een ezel, op een hengstveulen, het jong van een ezelin. Ik zal de strijdwagens uit Efraïm verjagen en de paarden uit Jeruzalem; de oorlogsboog wordt gebroken. Hij zal vrede stichten tussen de volken. Zijn heerschappij strekt zich uit van zee tot zee, van de Rivier tot aan de einden der aarde.’ (Zach. 9:9-10, NBV)

Het zijn maar een paar woorden, maar ze bieden ons een meeslepend visioen, met het verlangen naar vrede, eindelijk vrede. Onder een vorst die een einde maakt aan leugen en geweld, en die nederig en zachtmoedig de aarde vult met zijn regering. Hoe moet deze profetie geklonken hebben daar in Jeruzalem toen, waar aan het eigen koningshuis al decennia geleden een einde was gekomen, en nu de crisis rondom. Hij komt, met zijn vrede, uw Koning. Wat kun je naar die vrede verlangen.

Hier zou ik nu best wel eens over hebben willen praten met mevrouw Anne Brasz. Zo heette ze, de oudste inwoner van Nederland. Op de leeftijd van 114 jaar deze zomer overleden. Wat heeft zij in haar leven allemaal niet meegemaakt. Als jong meisje van dichtbij de - zoals dat heette – ‘oorlog die aan alle oorlogen een einde zal maken’, de Eerste Wereldoorlog, die uitbrak een jaar ná de bouw van het Vredespaleis in Den Haag. Hoezo vrede? Ruim twintig jaar later hoorde Anne Brasz het gestamp van Duitse soldatenlaarzen door de straten waar zij woonde - de Tweede Wereldoorlog. En in de rest van haar leven kwam dit woord ‘vrede’ steeds weer langs – maar dan vooral als het ging over de bedreiging ervan, of de inbreuk erop. Tot in haar overlijdensjaar toe, anno 2020, een jaar van crises waarin het woord ‘vrede’ al holler klonk, steeds fragieler werd. Hoe zou Anne Brasz hebben gereageerd op die profetie van Zacharia, met haar levenservaring? Zou ze het een utopie hebben gevonden, goed voor religieuze dagdromers?

Want ja, het is zó realistisch dat de vrede permanent bedreigd wordt. Dan hoef je niet alleen aan internationale verhoudingen te denken, maar gewoon dichtbij huis. Bij jou op het werk, bij jou in jouw kerk, bij jou in je gezin, in je huwelijk. Dingen worden soms zó bij je handen afgebroken, en je staat er machteloos bij. Niet alleen door wat anderen doen, maar ook door je eigen toedoen. Wij praten in onze dagen vaak over het oude en het nieuwe ‘normaal’. Maar het is duidelijk dat vrede niet normaal is, en ook nooit geweest is. Op een bepaalde manier breekt het bij ons mensen steeds weer af. Daar heeft de Bijbel trouwens veel over te zeggen, open en direct. Over hoe het gewoon echt diep in ons mensen zit, om zo te kiezen voor onszelf, dat de vrede voortdurend weer aangetast wordt. Daar gebruikt de Bijbel een paar heel stevige woorden voor: opstand, zonde, kwaad, ongerechtigheid. Best onthullend als je in deze spiegel van de Bijbel kijkt. Wij mensen redden het niet. Dat heeft Israël in de eigen geschiedenis steeds weer meegemaakt, en dat maken wij in onze eigen geschiedenis precies zo mee, in het groot en in het klein.

Maar juist daarom is die profetie van Zacharia zo fascinerend., en blijft die haken. Over die koning die komt, rechtvaardig, nederig, reddend, vrede stichtend. Zo kennen wij onze koningen niet, de vorsten die resideren in Bejing en in Washington, in Moskou en in Damascus, in Caracas en in Ankara, om maar niet te spreken over de koninkjes die wij zelf graag willen spelen. En weet u, dit is maar niet een fantasievol droombeeld, want deze profetie van Zacharia is namelijk al begonnen werkelijkheid te worden. Dat is waar de kerk in adventstijd naar uitziet, en met het Kerstfeest viert.

Als je goed luistert naar de woorden van de profeet Zacharia, dan krijg je het beeld voor ogen van die Ene die gekomen is, nederig, vanaf de kribbe waar Hij bij zijn geboorte in werd gelegd, via de intocht in Jeruzalem toen Hij op een ezel reed, tot en met aan het kruis waaraan wij Hem hebben gehangen. Daarop gehecht een bordje met de tekst ‘de koning der Joden’. Hij kwam om vrede te verkondigen, vrede voor hen verre zijn en hen die nabij zijn. Daar en toen is het begonnen. De beweging van recht en vrede, die zijn sporen trekt dwars door de geschiedenis van de kerk en deze wereld. En dat is heel reëel: waar Hij zijn voeten zet en harten gaat regeren, proef je hier en nu al zoveel van recht en vrede.

Ja, je hebt gelijk, nog is het bedreigd en gebroken. Dat merken wij met z’n allen in ons dagelijks leven maar al te zeer. En toch: ‘Juich, vrouwe Sion, Jeruzalem, schreeuw het uit van vreugde! Je koning is in aantocht’. Dit woord van Zacharia wacht zijn laatste vervulling. Want Jezus heeft het beloofd, en lang zal het niet meer duren, of Hij komt. De wereld is oud geworden, bij het voortwentelen der eeuwen, en met de hele schepping wachten wij op Hem die alles voltooien zal. En die met zijn eindeloze vrede hemel en aarde vervullen zal. Wat kun je er diep naar verlangen. En dat begint daar waar ik, met alles wat in mij leeft, voor Hem door de knieën ga. Amen, kom Here Jezus!