14 november: Gods veelkleurigheid in mensen

Gidsgegevens

1) Psalm 106 ‘Looft nu den Heer, want Hij is goed’ Nieuwe Berijming 1967

2) Samen in de naam van Jezus, Lied 167 Opw.

3) De Heer kent al de Zijnen, Lied 36 Joh. de Heer

4) Uw liefde doordrenk mij Heer, Lied 596 Opw.

5) Heer, wees mijn Gids, Lied 569 Joh. de Heer

6) Breng ons samen, Geen bundel

7) Van U zijn alle dingen, Gez. 465 (LvdK ’73)

8) Psalm 95 ‘Komt, laat ons samen Isrels Heer’, Oude Berijming 1773

9) Wij gaan op weg, Lied 404 Opw.

10) Samen te dienen, Lied 249 Opw.

11) Gij volken looft uw God en Heer, Gez. 16 (LvdK ’73)

Meditatie

Ik weet het nog goed, ik stap in een bus op weg naar een conferentie in Manilla, de hoofdstad van de Filippijnen. En meteen voel ik het. Ik ben de enige met een witte huidskleur. Voor het eerst van mijn leven ben ik mij bewust van de kleur van mijn huid. Zonder er al te veel over na te denken ben ik me heel bewust dat ik anders ben dan de rest. Een ervaring, die ik ook tijdens die wereldwijde conferentie heb. Ik ben een van de weinige mensen uit Europa. De meeste deelnemers komen uit totaal andere contexten, continenten en spreken een taal waar ik echt niets van begrijp. Een ervaring die voor anderen aan de orde van de dag is. Je een vreemde of een buitenstaander voelen.

Steeds weer ontdek ik wat voor een gekleurd geheel de wereldwijde kerk is. Er is een enorme diversiteit aan mensen die Jezus volgen.

Het is ook een heel actueel thema: de diversiteit van mensen en het waarderen daarvan. Verschillende huidskleuren, culturen, politieke voorkeuren, sociale en economische mogelijkheden, lichamelijke beperkingen of seksuele geaardheid.

Hoe kunnen we als christenen ruimte maken voor en plek bieden aan in het bijzonder kwetsbare mensen? Mensen die zich een buitenstaander voelen. Mensen die in de marge leven, die niet bij de grote groep horen. Mensen die tussen wal en schip vallen omdat ze niet voldoen aan de norm. Mensen die niet gehoord worden.

Vandaag lezen we een Bijbelverhaal, een eeuwenoud verhaal en een heel actueel woord van God voor deze tijd.

Genesis 11:1-9

Ooit werd er op de hele aarde één enkele taal gesproken. 2Toen de mensen in oostelijke richting trokken, kwamen ze in Sinear bij een vlakte, en daar vestigden ze zich. 3Ze zeiden tegen elkaar: ‘Laten we van klei blokken vormen en die goed bakken in het vuur.’ De kleiblokken gebruikten ze als stenen, en aardpek als specie. 4Ze zeiden: ‘Laten we een stad bouwen met een toren die tot in de hemel reikt. Dat zal ons beroemd maken, en dan zullen we niet over de hele aarde verspreid raken.’ 5Maar toen daalde de HEER af om te kijken naar de stad en de toren die de mensen aan het bouwen waren. 6Dit is één volk en ze spreken allemaal een en dezelfde taal, dacht de HEER, en wat ze nu doen is nog maar het begin. Alles wat ze verder nog van plan zijn, ligt nu binnen hun bereik. 7Laten wij naar hen toe gaan en spraakverwarring onder hen teweegbrengen, zodat ze elkaar niet meer verstaan. 8De HEER verspreidde hen van daar over de hele aarde, en de bouw van de stad werd gestaakt. 9
Zo komt het dat die stad Babel heet, want daar bracht de HEER verwarring in de taal die op de hele aarde gesproken werd, en van daar verspreidde hij de mensen over de hele aarde.

God geeft aan het begin Adam en Eva een opdracht, een opdracht die steeds weer terugkomt. Ook in hoofdstuk voor dit gedeelte. Hij zei

Wees vruchtbaar, wordt talkrijk en verspreid je over de hele aarde.

Deze mensen doen precies het tegenovergestelde dan wat God van hen vraagt. Ze blijven bij elkaar en gaan een stad bouwen met een toren. Zodat ze elkaar altijd weer terug kunnen vinden.

Zo graag willen jij en ik ergens bij horen, een naam dragen waar we trots op kunnen zijn. Iets wat ons bestaansrecht geeft.

Deze mensen willen hun naam bouwen om de wereld te laten zien wie ze zijn. Samen gaan ze aan de slag. We lezen niet hun namen, aan het einde worden ze genoemd naar de plaats waar ze wonen. Zoals ik een Utrechtse ben, zijn dit de mensen van Babel. Wat letterlijk ‘gebrabbel’ betekent.

Mensen van de wartaal.

Terwijl ze aan het bouwen zijn komt God naar beneden om die toren eens te bewonderen. Een toren die reikt tot aan de hemel, maar God moet afdalen om hem te bekijken. Dat zet de dingen in perspectief.

Uiteindelijk grijpt God in en verwart hun taal. En daarmee gebeurt wat God al voor ogen had. Ze verspreiden zich over de hele wereld. En zo ontstaan al die verschillende talen en culturen. Niet alleen een ingrijpen van God, maar ook een enorme rijkdom.

Is het niet de veelkleurigheid van de Maker die zichtbaar wordt in al die verschillende individuen?

Terecht benoemd theoloog Erik Borgman dat als we praten over inclusiviteit we zo vaak vanuit de mainstream proberen om de marge te omschrijven. Hoe omschrijven we iemand die anders is dan wij? En hoe vaak praten we niet over de ander in plaats van dat we de ander, die anders is dan wij, van hart tot hart ontmoeten.

Wie ontmoet jij? Naar welke stemmen luisteren je? En waar klinken in jouw leven de stemmen uit de marge?

Het evangelie heeft hier bij uitstek wat over te zeggen. Jezus zocht juist de kwetsbaren, de vreemdelingen op. En voor jou en mij begint het bij het besef dat we leven uit Gods genade. Allemaal. En in Jezus wordt Gods liefde voor al die verschillende mensen zichtbaar.

Het is met pinksteren dat God opnieuw een taalwonder doet. Iedereen hoort het evangelie in haar of zijn eigen taal. Opnieuw verstaan mensen elkaar. En God verbindt hen in de eerste kerk opnieuw. Want de kerk is bij uitstek de plek waar Gods veelkleurigheid zichtbaar wordt.

Als we de onbekende stemmen niet horen, dan missen we iets van het werk van Gods Geest.

Een tekst waarin de profeet een inkijkje geeft in het pinksterfeest. Gods geest werkt in ons allemaal. Ineens viel voor mij het kwartje toen ik deze tekst onlangs las. Deze tekst gaat over de veelkleurigheid van mensen, waarin God zichzelf openbaart.

Joel 3:1,2

Ik zal mijn geest uitgieten over al wat leeft.

Jullie zonen en dochters zullen profeteren,

oude mensen zullen dromen dromen,

en jongeren zullen visioenen zien;

2zelfs over slaven en slavinnen

zal ik in die tijd mijn geest uitgieten.

Het is vanuit Jeruzalem waar opnieuw een verspreiding plaats vindt. Samen bouwen de eerste christenen geen toren, maar de Naam van Christus. De eerste kerk, in al haar rijkdom, ontstaat.

Om de veelkleurigheid van God zichtbaar te maken op deze wereld hebben we elkaar nodig. En helpt het mij om het kwetsbare in mezelf te omarmen, want juist dat is de sleutel tot ontmoeting met de ander. En dat kan dan zomaar een goddelijke ontmoeting worden.

Het is een kunst, juist nu, in een tijd waarin verschillen en polarisatie toeneemt, om zo te leven. Met een open houding, lerend van mensen die anders zijn dan jij. Luisterend naar de stemmen die zachter klinken.

Wat vormen we een gekleurd geheel met elkaar. En zo mogen we, in al onze diversiteit, het Koninkrijk van God zichtbaar maken. Uitkijkend naar die dag waarop elke stam en taal vertegenwoordigd zal zijn en we allen één zijn.

Ik sluit af met een aanhef die Desmond Tutu vaak in zijn boeken gebruikt: geliefde kinderen van God!

Daar klinkt geen binnen en buiten in door. Want allemaal zijn we kinderen van Adam, die door de evangelist Lucas de Zoon van God wordt genoemd. Over inclusie gesproken…