15 juli: Geloof en gevoel

Muzieklijst:

1) Dan zingen zij, in God verblijd, Psalm 138:3 en 4

2) Vertrouw op de Heer, geen bundel

3) Jezus’ Liefde voor mij, geen bundel

4) O Jezus, hoe vertrouwd en goed, LvdK Gez. 446: 1,2,3 en 7

5) O mijn ziel, houdt goede moed, geen bundel

6) ’s Hijgend hert, der jacht ontkomen, Psalm 42:1, 3 en 5

7) Gevoelsmens, geen bundel

8) Rust mijn ziel, uw God is Koning, Gez. 179: 1,2 en 3 NHB

9) Leer mij Uw weg, o Heer, JdH 330

10)Prijs de Heer met blijde galmen, Opw. 221

11)Hij is verheerlijkt, Opw. 349

Meditatietekst

Vanmorgen wil ik graag iets met u delen over het thema geloof en gevoel, en wat die twee met elkaar te maken hebben. En dat wil ik doen aan de hand van de Psalmen.

Geloof en gevoel dus.

In onze cultuur zijn gevoelens heel belangrijk. We leven in een emotiecultuur. Denk aan reclamespotjes op de radio. Als de makers van de reclame proberen ons een auto of een vakantie te verkopen, dan geven ze geen opsomming van technische feitjes over de auto, of hoe lang je in het vliegtuig zit. Nee, ze proberen een bepaald gevoel, een beleving over te brengen.

Gevoelens zijn belangrijk voor ons. En dat vind ik niet vreemd. Want we zijn door God geschapen als mensen met emoties.

Emoties kunnen heel nuttig zijn. En ze geven kleur aan het leven. Vergelijk het met het licht dat binnenvalt in de ruimte waar je nu bent. Thuis, in het ziekenhuis, in de gevangenis, of waar dan ook maar.

De ene keer valt er uitbundig zonlicht door het raam naar binnen.

De andere keer het gedempte licht van een druilerige herfstdag.

De ruimte verandert er niet door.

Maar toch is de uitstraling, de beleving anders.

Zo werk het ook met emoties. Emoties geven kleur aan de dingen die gebeuren in je leven.

Als je door het bos fiets met het tintelende gevoel van een verliefdheid, of met het intense verdriet omdat je een geliefde hebt verloren, dan is het bos niet anders, maar wel je beleving.

Emoties horen er bij. Maar je kunt er ook mee in de knoop raken. Ons gevoelsleven kan ontregeld raken. Bij voorbeeld als je steeds maar in de put zit, of steeds bang bent. Dan kunnen gevoelens je enorm in de weg zitten.

Maar, waarom zou ik daar vanochtend iets over zeggen? Emoties zijn toch het terrein van artsen en psychologen?

Nou, dat is inderdaad zo. En als je veel en vaak last hebt van negatieve gevoelens, dan is het echt verstandig om daar eens met een hulpverlener over te praten.

Toch wil ik vandaag vanuit de Bijbel ook iets zeggen over onze gevoelens. Want Hij heeft onze emoties geschapen en Hij geeft in zijn Woord wijsheid voor ons gevoelsleven

En dan wil ik vanuit de Psalmen twee dingen zeggen: Het is goed om onze gevoelens uit te spreken, en het is soms nodig om onze gevoelens toe te spreken.

Gevoelens uitspreken. De Psalmen staan vol met voorbeelden van gelovigen die dat doen. Gevoelens van blijdschap, dankbaarheid, intense vreugd. Gevoelens van verdriet, schaamte, schuld, eenzaamheid.Ze komen allemaal voorbij en ze worden allemaal open benoemd.

Ik denk dat de Psalmen daarom zo geliefd zijn. Omdat ze dichtbij komen, dichtbij ons leven. Ook al zijn ze duizenden jaren oud. De emoties herkennen we.

En wat we er vandaag ook van leren is, dat je je gevoelens mag uitspreken. Ook die negatieve gevoelens. Het is namelijk niet gezond om ze te veel weg te stoppen. En dat hoeft ook niet, ook niet als je gelooft. Je mag ze uitspreken.

Of, misschien nog beter: Je mag ze uitzingen. Want Psalmen zijn liederen. Bij mij en bij veel andere mensen werkt het beter om met muziek je gevoel te uiten dan met alleen woorden.

Dus spreek en zing je gevoelens uit. Naar anderen toe. Naar God toe. Dat mag.

En het tweede is dat we door God worden aangemoedigd om onze gevoelens toe te spreken.

Ik denk aan Psalm 42. De dichter van die Psalm zit in een lastige situatie. Hij is letterlijk in de put, in het dal van de Jordaan. Een plek in de diepte, ver bij de tempel vandaan. Ver verwijderd van de plek waar Hij op de feestdagen van Israël de aanwezigheid van God had ervaren.

Er zullen vandaag vast luisteraars zijn die zich hierin kunnen herkennen. Misschien wel omdat u al zo lang niet naar de kerk kunt gaan. Wat kun je de geloofsverbondenheid met andere christenen dan missen.

De dichter van Psalm 42 hoort bovendien mensen in zijn omgeving zeggen: “Waar is die God van jou nou?” Wat heb je nu aan je geloof?

Maar in vers 6 spreekt hij zichzelf toe:

Wat ben je bedroefd, mijn ziel, en onrustig in mij?

Vestig je hoop op God, eens zal ik hem weer loven,

mijn God die mij ziet en redt!

De dichter spreekt hier zijn ziel toe.

Je ziel - dat betekent zoveel als: de binnenkant van je leven.

De plek waar gedachten en emoties hun thuis hebben.

De Engelse arts en dominee Martin Lloyd-Jones zei naar aanleiding van dit bijbelvers:

We moeten leren om tot onszelf te spreken in plaats van alleen naar onszelf te luisteren.

Jezelf toespreken. Daarmee bedoelde Martin Lloyd Jones dat onze gedachten en emoties kunnen ons ook op het verkeerde been zetten. Soms voelt God zo ver weg. Soms ervaar je niets van zijn liefde en leiding merkt. En dan zou je zo maar kunnen gaan denken dat Hij er echt niet is.

Soms voel je jezelf zo tekort schieten. Soms ben je je er zo sterk van bewust dat je tekort schiet in hoe je leeft en hoe je op God vertrouwt.

En dan zou je zomaar kunnen denken dat God daarom niets meer in jou zou zien. En dat Gods liefde er dus ook wel niet voor jou zal zijn.Hoe belangrijk is het dan om jezelf, om je ziel toe te spreken. Om vragen te stellen aan jezelf, vanuit wat je weet van God. Vanuit zijn belofte, zijn Woord.

Waarom zit ik zo te piekeren en te twijfelen? God is er toch? En Hij is toch veel groter dan mijn hart? En Hij gaf toch zijn eigen Zoon om het echt goed te maken, ook voor mij?! Nou dan, mijn ziel, vertrouw dan op God. Vestig je hoop op God. Eens komt het goed. En eens sta ik weer op de heuveltop, waar Ik God zal prijzen.

Ik probeer bij mijzelf deze regel toe te passen. Als ik me zorgen maak. Als ik me schaam over iets dat ik verkeerd heb gedaan. Dan probeer ik mijzelf toe te spreken. Vanuit wat ik weet en geloof van Gods liefde door Jezus Christus. En dat geldt natuurlijk niet alleen voor negatieve emoties. Het geldt net zo goed als je goed voelt, blij bent.

De Psalmen leren ons om ook dan onszelf toe te spreken. Denk maar aan al die keren dat er staat:

Prijs de Heer, mijn ziel!

Vergeet niet één van zijn weldaden (vgl. Ps. 103:2).

Ook dat is een opdracht, een heilzame opdracht. Om steeds actief de goede dingen te zien en te benoemen.

En God daarvoor te bedanken en te prijzen.

Dus, hoe we ons ook voelen: we mogen onszelf toespreken.

Mijn ziel, vestig je hoop op God en prijs Hem!w