15 november: Succes of zegen?

Muziekgegevens

1) Psalm 89: ‘k Zal eeuwig zingen van Gods goedertierenheen, geen bundel

2) Daar zijn geen grenzen aan Jezus macht, Joh. De Heer gez. 881

3) Jezus ik wil heel dicht bij U komen, Opwekking 502

4) Ga mij niet voorbij, o Heiland, Joh. De Heer gez. 121

5) Daar is een Helper groot van kracht, Joh. De Heer gez. 584

6) Als een hert dat verlangt naar water, Opwekking 281

7) De Heer Is Voor Ons, geen bundel

8) Psalm 134: Looft, looft nu aller heren Heer, geen bundel

9) Door goede machten trouw en stil omgeven, LvdK gez. 398

10) Gezegend Is De Vader, geen bundel

11) O eeuw’ge Vader, sterk in macht, LvdK gez. 467

12) Zegen ons Algoede, LvdK gez. 456

13) O eeuw’ge Vader sterk in macht, LvdK gez. 467

Meditatie

Succes of zege. Als u tussen deze twee zou moeten kiezen, waar zou u dan voor gaan? En als ik het zou vragen aan iemand die dicht bij u staat, welk woord zou hij of zij dan kiezen om jouw levenshouding te typeren?

Succes of zegen. Het heeft te maken met de vraag waar het in je leven van af hangt. Successen behaal je. Zegeningen ontvang je. Bij succes komt het aan op je eigen inzet, je harde werken. Zegeningen komen van het werk van een ander.

Onze maatschappij is sterk gericht op succes. Op prestaties, op doelen die je probeert te bereiken. Het is de taal van maakbaarheid, van de innerlijke kracht, van de inzet. Samen staan we sterk. Steeds weer worden we opgeroepen om ons in te spannen, om te blijven leren, om vooruitgang te boeken. Dat klinkt mooi, maar het heeft een prijs. Dat ík het kan maken, het moet doen, betekent ook dat ík verantwoordelijk ben, dat ík ook te kort kan schieten, dat ik het niet red. Het is de druk van onze manier van leven.

Waar onze cultuur spreekt van succes, ademt de Bijbel de taal van de zegen. De taal van het ontvangen. Waar je het niet zelf hoeft te doen. Sterker nog: waar je het niet zelf kunt doen. Waar God het doet. Voor ons kan dat benauwend of zelfs bedreigend klinken. Want dat betekent dat je de touwtjes uit handen geeft. Zolang het gaat over succes, kun je je mouwen opstropen en alles geven wat je in je hebt. Dat voelt alsof je de controle hebt. Dat voelt veilig. Daarom wensen we elkaar maar veel succes en zeggen we bemoedigend tegen elkaar: je kunt het! Al weten we diep van binnen best dat er veel is wat we niet kunnen…

Er komt immers nogal wat af op ons leven. Wat kunnen er een grote dingen spelen, wat kan er veel zijn dat ons leven raakt. Aan ziekte en zorg, aan spanning en vragen, aan pijn en gebrokenheid. Dingen die ons te groot zijn, die ons te zwaar vallen. Waar je er met succes en werken niet komt. Waar al dat harde werk op stuk liep.

In de Bijbel lezen we dat het Joodse volk een paar keer per jaar de reis naar Jeruzalem moest maken om feest te vieren bij het heiligdom, bij de plaats waar God zichtbaar aanwezig was. In het heiligdom werkten de priesters en levieten. Het gewone volk kwam er maar af en toe. Als ze uit de dagelijkse sleur stapten en zochten naar de ontmoeting met God. Als zo’n feest in Jeruzalem er op zat, trokken de mensen terug naar hun huizen. Maar voor ze terugkeerden kwamen ze samen bij de tempel. Om iets mee te krijgen. Voor onderweg, voor thuis. Voor de levensreis. Ze verlangden naar de zegen van God.

Psalm 134 gaat daar over. Ik wil die Psalm met u lezen.

Een pelgrimslied.

Zegen de HEER, u allen

die de dienst van de HEER verricht

en in het huis van de HEER staat,

nacht aan nacht.

Hef uw handen op naar het heiligdom

en zegen de HEER.

Moge uit Sion de HEER u zegenen,

die hemel en aarde gemaakt heeft.

Die slotwoorden sprak de priester tot het volk. Op het moment dat de mensen terugkeerden naar hun alledaagse leven, met alle beslommeringen, werd dat tot hen gezegd: moge de HEER u zegenen. Dat was een heerlijk en vrolijk moment. Dat je huiswaarts mag gaan, zonder op jezelf teruggeworpen te worden, zonder opnieuw van alles te moeten en na te jagen. Dat je mag gaan met wat je van God ontvangt. Zegen. Het goede. Dat wat je voor je leven nodig hebt, dat wat het leven waardevol en mooi maakt. De HEERE zegene u.

Succes of zegen. Werken of ontvangen.

Nee, dat is niet een verschil tussen de kerk en de wereld. Het loopt dwars door je eigen leven heen. Die dubbelheid, die innerlijke strijd. Die neiging om het altijd maar weer zelf te willen doen: zelf presteren, jezelf redden, je leven zelf beteren. Terwijl je weet dat het op genade aankomt. Dat je jezelf heel niet redden kunt, omdat je een zondig mens bent, onvolmaakt, geneigd tot kwaad.

Zegen is een woord dat je uit die cirkel van je eigen ik haalt. Bij succes kun je leven alsof je genoeg hebt aan jezelf. Maar zegen veronderstelt altijd een relatie, een ander. Je wordt immers door een ander gezegend, of jij bent tot zegen voor een ander. Zegen plaats ons in verbinding.

Succes is gericht op het behalen van je eigen doelen. Zegen is het samen delen in het goede.

Samen delen in het goede. Psalm 134 maakt dat relationele zichtbaar. Twee keer worden de dienaren van God opgeroepen om God te zegenen. Daarna wordt gesproken over de zegen die God geeft. Het komt van twee kanten, er zijn twee partijen die iets geven aan de ander, iets delen met de ander. De gelovigen zegenen God: ze spreken goede woorden van God. Veel vertalingen spreken dan over het loven van de HEERE. Dat is God zegenen: vertellen hoe goed Hij is, hoe genadig, hoe betrokken, hoe vol van liefde, hoe vergevingsgezind. Als God ons zegent spreekt God het goede over ons uit. Dat Hij ons in dat goede laat delen. Zegen schept relatie, zegen wordt ervaren in verbinding.

Uiteindelijk gaat gezegend leven vooral daar over: leven in verbondenheid met God. Dat is nog belangrijker dan leven met dat wat God geeft. De Gever gaat voor de gave. Dat leven dichtbij God is wat de Bijbel schetst als het ideale leven, er is niets belangrijker dan daarin te delen. Het leven zonder God is het beeld van de nachtmerrie, van de vloek. De jacht naar het succes, de maatschappij van de prestatie – het klinkt zo mooi, maar je kunt het zomaar als vloek ervaren. Met vloeken breekt er iets. De relatie, het echte leven.

Wat is het beslissende in uw leven: succes of zegen?

Toen de Heere Jezus zijn werk op aarde had volbracht, werd Hij opgenomen in de hemel. Hij heeft het harde werk volbracht, gezegevierd in kruis en opstanding. Toen hief Hij zijn handen op. Al zegenend werd Hij opgenomen in de hemel. Het is bevrijdend om dat te weten, dat te geloven. Ik mag ontvanger zijn.

De HEERE zegene u uit Sion, Hij Die hemel en aarde gemaakt heeft. Wie zou beter kunnen zegenen dan Hij? De almachtige, de barmhartige, de genadige. De Vader van onze Heere Jezus Christus.

Moge uit Sion de HEER u zegenen, die hemel en aarde gemaakt heeft.